Khởi nghiệp, thất bại, rồi lại khởi nghiệp, không ít phụ nữ đã chấp nhận lui về để hoàn thành những “trách nhiệm” với gia đình, nhưng cũng không ít người dấn thân và chứng minh sức mạnh nội lực phụ nữ là có thật.
Rào cản vì những “trách nhiệm” xã hội, gia đình
Chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp của mình trong chương trình trò chuyện cùng WISE – Khi phụ nữ khởi nghiệp cuối tuần qua, Vũ Nguyệt Ánh (SN 1987) cho biết, năm 2011, chị mở công ty hẹn hò, kết nối khi đang có công việc lương rất cao. Khi hay tin, nhiều người lắc đầu, hoài nghi, còn gia đình phản đối. Lần đầu khởi nghiệp, chị thất bại, như theo cách chị nói “Từ bàn tay trắng làm nên cục nợ hàng trăm triệu”.
Nhưng vì đam mê, sau 4 năm “cày cuốc trả nợ”, chị Ánh lại tiếp tục theo đuổi ước mơ “kết nối con người” của mình. Chị lại thành lập công ty chuyên về hẹn hò và kết nối Rudicaf.
Theo chị Ánh, phụ nữ khởi nghiệp gặp nhiều khó khăn. Bản thân chị, mỗi lần xin nghỉ việc là một lần “gia đình bị sốc”. Hầu hết mọi người trong gia đình đều “không thể hiểu nổi” vì sao chị đang làm chỗ tốt, thu nhập ca, là mơ ước của nhiều người lại “điên rồ” bỏ đi, tự chuốc gánh nặng lên vai.
Chị Vũ Nguyệt Ánh cho rằng, văn hóa Á Đông đặt lên vai phụ nữ nhiều trách nhiệm. Nếu phụ nữ giành nhiều thời gian ở nhà, chăm chồng con thì bảo là “nhạt”. Nhưng nếu ra ngoài lăn lộn kiếm tiền thì không ít người lại cho rằng vô trách nhiệm với gia đình.
Nói riêng về ngành “kết nối con người”, chị Vũ Nguyệt Anh cho rằng, dư luận ở Việt Nam còn nhìn những người tham gia hẹn hò phải có “vấn đề gì đó”. Thậm chí, nhiều người còn cho rằng “ế” mới sử dụng dịch vụ hẹn hò hay không ít người nghi ngại hẹn hò online là “ảo”, “bị lừa”. Có người dùng dịch vụ hẹn hò kết nối đã phải giấu diếm vì sợ bị dị nghị nếu người quen phát hiện ra.
PGS.TS Nguyễn Hoàng Ánh, giảng viên ĐH Ngoại thương Hà Nội, tác giả nhiều cuốn sách về kinh doanh, cho rằng, phụ nữ khởi nghiệp gặp rất nhiều khó khăn kể cả khi họ thành công hay thất bại.
“Nếu khởi nghiệp thất bại, thay vì được chia sẻ, nhiều phụ nữ bị người thân, bạn bè chế giễu, rằng đừng ham hố, hãy ở nhà để chăm sóc chồng con. Nếu thành công, “người ta” lại lo người phụ nữ đó có “chèn ép” chồng, rồi việc chăm sóc gia đình, nuôi dạy con cái sẽ như thế nào,….
Đồng tình với tâm sự khởi nghiệp gặp rào cản, không ủng hộ từ gia đình, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp – người nổi tiếng với phim Đập cánh giữa không trung, Chít và Pi, hiện là nhà sáng lập thương hiệu Úi chà– cho biết, chị thậm chí chẳng dám chia sẻ công việc với người thân, bố mẹ.
Lấp đầy những khoảng trống khi phụ nữ khởi nghiệp
Luôn khẳng định khởi nghiệp chưa bao giờ là dễ dàng, bà Từ Thu Hiền, nhà sáng lập và giám đốc điều hành của WISE (Sáng kiến Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh) cho rằng, phụ nữ khởi nghiệp lại càng gặp nhiều thách thức.
“Những thách thức đó từ quan niệm xã hội, khả năng tiếp cận tới những nguồn lực, mở rộng quan hệ, cho tới cân bằng giữa công việc và vai trò làm vợ, làm mẹ. Tài giỏi, sáng tạo, chăm chỉ và đam mê liệu đã là công thức hoàn chỉnh để khởi nghiệp thành công?” – bà Từ Thu Hiền chia sẻ.
Theo bà Hiền, khi phụ nữ bắt đầu khởi nghiệp và kinh doanh thường thiếu đủ thứ. Từ kiến thức, kỹ năng kinh doanh thiếu tiếp cận tài chính; thiếu thông tin về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp; thiếu thông tin và khả năng kết nối, mở rộng quan hệ do hạn chế bởi các đặc điểm giới… Vì vậy, WISE mong muốn kết nối và mang lại cơ hội khởi nghiệp cho phụ nữ tại Việt Nam, nhằm giúp chị em khởi sự kinh doanh và lớn mạnh, bền vững.
Cũng theo bà Từ Thu Hiền, những hỗ trợ chuyên biệt cho phụ nữ khởi nghiệp mặc dù sẵn có nhưng còn hạn chế. Sự kết nối giữa các đơn vị hỗ trợ vẫn còn thiếu. Những doanh nghiệp khởi nghiệp do phụ nữ làm chủ và vận hành hiện còn rất thiếu thông tin về những hỗ trợ.
Ngoài ra, những đơn vị hỗ trợ tiềm năng cũng thiếu thông tin về nhu cầu thực sự của các doanh nghiệp để có thể thiết kế những chương trình hỗ trợ phù hợp nhất. WISE được tạo ra nhằm lấp đầy những khoảng trống này.
Các thành viên tham gia chương trình đều cho rằng, câu chuyện động lực của mỗi người khởi nghiệp là khác nhau. Và mỗi người cũng hạnh phúc theo một cách riêng. Với Vũ Nguyệt Ánh, chị khởi nghiệp và “giữ lửa” từ đam mê. Do đó, chị cho rằng được làm việc mình yêu là một cách hưởng thụ cuộc sống này.
